Het VitraHaus

Het concept van het VitraHaus verbindt twee thema's die in het oeuvre van Herzog &de Meuron herhaaldelijk voorkomen: het thema van het archetypische huis en het thema van de gestapelde volumes.

In januari 2004 lanceerde Vitra de Home Collection, die zowel designklassiekers als heruitgaven en producten van hedendaagse ontwerpers omvat. Als onderneming die zich tot nu toe vooral bezighield met kantoorinrichting en zakelijke klanten, heeft Vitra de Home Collection gecreëerd met een nieuwe doelgroep: individuele klanten met interesse in design.

Omdat er geen binnenruimte beschikbaar was voor de presentatie van de Home Collection op de Vitra Campus in Weil am Rhein, gaf het bedrijf in 2006 opdracht aan de in Basel gevestigde architecten Herzog & de Meuron om het VitraHaus te ontwerpen. Dankzij de zichtbare ligging en het opvallende uiterlijk versterkt het niet alleen het toch al uitstekende ensemble van Vitra-architectuur, maar vervult het ook de belangrijke rol van markering van de Vitra Campus. Aan de noordzijde van het terrein voor de omheinde omtrek van het fabrieksterrein staat het VitraHaus samen met twee andere gebouwen in dit gebied, het Vitra Design Museum van Frank Gehry (1989) en het conferentiepaviljoen van Tadao Ando (1993). De ruime oppervlakte van het perceel maakte het mogelijk om de nieuwe structuur op grote afstand van het Vitra Design Museum en het aangrenzende poortgebouw te plaatsen, waardoor ruimte ontstond voor een uitbreiding van de boomgaardweide voor de gebouwen, een typisch kenmerk van het lokale landschap.

Het concept van het VitraHaus verbindt twee thema's die in het oeuvre van Herzog &de Meuron herhaaldelijk voorkomen: het thema van het archetypische huis en het thema van de gestapelde volumes. In Weil am Rhein was het vooral gepast om terug te keren naar het idee van de ur-house, omdat het vijf verdiepingen tellende gebouw in de eerste plaats bedoeld is om meubels en objecten voor het huis te presenteren. Door de verhoudingen en afmetingen van de binnenruimtes - de architecten gebruiken de term 'huiselijke schaal' - doen de showrooms denken aan bekende woonomgevingen.

De individuele 'huizen', die de algemene kenmerken van een tentoonstellingsruimte hebben, zijn opgevat als abstracte elementen. Op enkele uitzonderingen na zijn alleen de geveluiteinden geglazuurd en lijken de bouwvolumes met een extrusiepers te zijn gevormd. Gestapeld in een totaal van vijf verdiepingen en op sommige plaatsen adembenemend vrijdragend tot vijftien meter hoog, vormen de twaalf huizen, waarvan de vloerplaten de onderliggende gevels doorsnijden, een driedimensionale assemblage - een stapel huizen die op het eerste gezicht een bijna chaotische uitstraling heeft.

De houtskoolkleur van de buitenste stuclaag verenigt de structuur, 'aardt' het en verbindt het met het omringende landschap. Het VitraHaus fungeert als een kleine, verticaal gelaagde stad als ingang naar de Campus. Een houten plankenvloer definieert een open centrale ruimte, waaromheen vijf gebouwen zijn gegroepeerd: een conferentieruimte, een expositieruimte voor de stoelencollectie van het Vitra Design Museum en een conglomeraat bestaande uit de Vitra Design Museum Shop, de lobby met ontvangstruimte en garderobe en een café met een buitenterras voor gebruik in de zomer.

Een lift brengt de bezoekers naar de vierde verdieping, waar de rondgang begint. Bij het verlaten van de lift biedt het glazen noordelijke uiteinde van de kamer een spectaculair uitzicht op de Tüllinger Heuvel. Het tegenoverliggende uiteinde - waar de glazen voorkant is verzonken om een buitenterras te creëren - opent naar een panorama van Bazel met de industriële faciliteiten van de farmaceutische sector. Zoals men op het pad door het VitraHaus ontdekt, is de richting van de huizen niet willekeurig, maar wordt deze bepaald door de uitzichten op het omringende landschap.

De complexiteit van de binnenruimte ontstaat niet alleen door het hoekige snijpunt van de afzonderlijke huizen, maar ook door de integratie van een tweede geometrisch concept. Alle trappen zijn geïntegreerd in uitgestrekte, kronkelende organische volumes die zich als een worm figuratief een weg banen door de verschillende niveaus van het gebouw, waarbij soms fascinerende visuele relaties tussen de verschillende huizen zichtbaar worden en soms het uitzicht wordt geblokkeerd. De binnenwanden zijn in het wit afgewerkt om voorrang te geven aan de meubelstukken.

Met maximale afmetingen van 57 meter lengte, 54 meter breedte en 21.3 meter hoogte stijgt het VitraHaus uit boven de andere gebouwen op de Vitra Campus. Het was niet de bedoeling om een horizontaal gebouw te creëren, het gemeenschappelijke type voor productiefaciliteiten, maar eerder een verticaal georiënteerde structuur met een kleine footprint, die in meerdere opzichten een overzicht geeft: een overzicht van het omringende landschap en het fabrieksterrein, maar ook een overzicht van de Home Collection.

Meer informatie over het VitraHaus vindt u op www.vitra.com/vitrahaus/